Cúng Ông Táo

Cúng Ông Táo

Lễ cúng tiễn ông Táo chầu Trời thường được cúng vào tối ngày 22 tháng Chạp Âm lịch hàng năm, hoặc sáng sớm ngày 23 (tức 1/2/2016) Nếu gia chủ vì vướng bận công việc quan trọng thì cũng phải hoàn thành việc thờ cúng trước 12 giờ trưa 23 tháng Chạp.

Theo nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Nguyễn Hùng Vĩ (giảng viên trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn), người Việt xưa cho rằng: Trong mỗi gia đình đều có vị Thần Bếp hay còn gọi là Thần Táo Quân trông nom cuộc sống của họ. Theo quan niệm, Thần Táo quân bao gồm ba vị Thần Táo định đoạt phước đức cho gia đình. Đó là hai Táo ông và một Táo bà.
Táo thần là người biết hết mọi chuyện lớn bé, xấu tốt trong nhà gia chủ vì theo nếp sinh hoạt của người Việt, căn bếp là nơi mà các thành viên trong gia đình quây quần, đoàn tụ sau mỗi ngày làm việc. Căn bếp cũng là nơi mà mọi người sưởi ấm, chuyện trò với nhau. Do đó, thần Táo có thể nghe, chứng kiến tất cả những điều đó. Tất cả mọi chuyện sẽ được báo cáo lên Thiên giới.
Vì vậy, mỗi gia đình cần phải chuẩn bị một mâm cỗ đầy đủ để làm lễ cúng tiễn ông táo về trời. Sau khi tiễn ông Táo, mọi người bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, lau chùi đồ cúng ông bà tổ tiên, treo tranh, câu đối, cắm hoa ở những nơi trang trọng.
Người Việt Nam thường làm lễ tiễn ông Công, ông Táo rất thịnh soạn với mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ được thưa với Ngọc Hoàng, và những điều không may mắn hoặc không tốt sẽ được báo cáo nhẹ đi, việc làm này có thể là do văn hóa và thói quen từ xa xưa truyền lại.
Lễ cúng tiễn ông Táo chầu Trời thường được cúng vào tối ngày 22 tháng Chạp Âm lịch hàng năm, hoặc sáng sớm ngày 23. Nếu gia chủ vì vướng bận công việc quan trọng thì cũng phải hoàn thành việc thờ cúng trước 12 giờ trưa 23 tháng Chạp vì người Việt quan niệm phải kịp giờ để ông Táo lên thiên đình. Nếu trưa, chiều 23 tháng Chạp mới cáo lễ tiễn đưa Ông Táo về Trời, e rằng Ông Táo sẽ không nhận được lễ vật tâm thành của gia chủ.
Theo tục cổ truyền thì Táo quân gồm hai ông và một bà, tượng trưng là 3 cỗ "đầu rau" hay "chiếc kiềng 3 chân" ở nhà bếp. Lễ vật cúng Táo quân gồm có: Hai mũ cánh chuồn dành cho các Táo ông, một mũ không có cánh chuồn dành cho Táo bà.
Ở miền Bắc thường cúng cá chép còn sống thả trong chậu nước, ngụ ý "cá hóa long" - cá sẽ biến thành Rồng đưa ông Táo về trời. Ở miền Trung, người ta cúng một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Còn ở miền Nam thì đơn giản hơn, chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy là đủ.
Ngoài các lễ vật chính kể trên, người ta có thể làm lễ mặn (với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng...) hay lễ chay (với trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc...) để tiễn Táo quân.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Vũ Tuấn Anh – Giám đốc Trung tâm Lý học Đông phương lưu ý, trong lễ cúng 23 tháng Chạp, lễ tiễn chung ông Công, ông Táo về chầu trời, người dân thường gộp chung cúng trên bàn thờ là chưa đúng.
Ông Công, ông Táo là hai vị thần khác nhau. Ông Công là vị thần cai quản đất đai trong nhà. Vì vậy ông Táo phải được cúng dưới bếp, còn ông Công được cúng trên bàn thờ chính trên nhà cùng với gia tiên mới đúng.
Theo các vị xuất gia, việc cúng này cần thành tâm và tùy theo gia cảnh. Lễ cúng tiễn ông Táo không nên quá câu nệ, có điều kiện thì làm mâm cơm canh, còn không thì thành tâm hoa quả là được. Không nên đốt nhiều vàng mã, quần áo hoặc sắm sanh ngựa, nhà, ô tô... vì vừa lãng phí mà cũng không thể hiện được cái tâm hướng thiện của mình.
Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa, lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để thả cá chở ông Táo lên chầu Trời.
Bài cúng khấn Tết ông Táo 23 tháng Chạp theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - (NXB Văn hóa Thông tin)

(23 tháng Chạp)

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân. Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại:…………

Hôm nay ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Chú ý: Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa lễ tạ rồi hóa vàng mã. Nếu có cá chép thỉ thả cá ra ao, hồ, sông, suối… để cá đưa ông Táo lên chầu trời.


Phần 3: Một vài nhận xét, kinh nghiệm và tiếc nuối

           (BÀI CỦA HỒNG PHƯƠNG-ẢNH VÀ LỜI KẾT CỦA MINH LƯƠNG)
Nhìn lại toàn bộ chuyến du hành, chúng tôi nhận thấy đã có một số chủ trương đúng sau:
   - Chuẩn bị kỹ càng trong quá trình thảo lịch trình và phân công thực hiện. 
   - Phối hợp tốt giữa 2 bên (bố mẹ và các con) trong khâu chuẩn bị.
   - Nên mua vé đi lại càng sớm càng tốt vì sẽ mua được vé như ý với giá mềm.
   - Không mua tour trước mà đi đến đâu tìm hiểu và mua tour đến đó.
   - Lịch trình không quá cứng, quá kín mà có những khoảng thời gian linh hoạt để thư giãn nghỉ ngơi (nếu cần).  
   - Góp phần vào thành công của chuyến du ngoạn không thể không kể đến là thời tiết khô ráo, ấm áp. Đúng là “Thiên thời, địa lợi, nhân hòa” 
Đây là lần đầu tiên chúng tôi đi du lịch cùng con rể là người nước ngoài nên hiểu rõ hơn cách thức đi du lịch của họ. Có thể nói khi chọn đi du lịch một miền đất nào đó, họ dành nhiều thời gian tìm hiểu để lên lịch trình tối ưu cho chuyến đi của mình (Will mua hẳn một quyển sách viết về du lịch Việt nam bằng tiếng Anh).
         Khi đến tìm hiểu một vùng đất nào, họ đặt mục tiêu tìm hiểu tối đa các đặc điểm của vùng đất đó. Chẳng hạn, Will chỉ thích ăn những gì thuộc về ẩm thực thuần Việt. Khi ăn cơm tại nhà, Will hỏi nấu bằng gạo nào? Tôi trả lời gạo tám Thái thì Will lại bảo sao không ăn gạo Việt. Họ say mê thực thụ tìm hiểu kỹ càng những gì quan sát được, thậm chí quên cả ăn. Khi đi thăm Mỹ sơn, đến 12 giờ trưa, tôi thấy mệt đói nên ra trước nghỉ trong khi Will và Mai Anh vẫn xem nốt một khu nhà Chăm, bảo tàng Chăm, mà xem kỹ chứ không vì đói mà xem lướt nhanh. Thấy gì lạ đều hỏi, chẳng hạn khi ăn chả rươi, Will hỏi cái gì? Mai Anh không dịch được nên chỉ nói đó là con côn trùng. Không thỏa mãn với câu trả lời của Mai Anh, Will khêu ra được từ miếng chả rươi một con rươi nguyên vẹn rồi lấy máy ảnh chụp lại. 
           Trong 2 ngày ở Đà Nẵng, chúng tôi ngồi trên taxi đi qua đi lại cầu Rồng mấy lần. Ấy vậy mà Will vẫn không thỏa mãn và rủ Mai Anh đi bộ (vì đi xe không xem được) một vòng từ cầu Rồng qua cầu sông Hàn về khách sạn (khoảng 6 – 8 km). Hồi ở rừng Cúc Phương, Will còn thức đêm để xem các loài chim đêm và khoe đã nhìn thấy cú mèo (nhưng không chụp ảnh được). Gặp ai lần đầu Will cũng chụp ảnh để lưu lại. Thấy bất kỳ cái gì mới cũng đều chụp ảnh (chụp ảnh bát tiết canh, quả hồng xiêm, vú sữa, con rươi…). Thấy gì lạ cũng mua ăn thử. Thấy các bà ở quê ăn trầu cũng xin ăn thử rồi chụp ảnh.
Có thể nói rằng với thái độ cầu thị và phương pháp lưu trữ như vậy, người nước ngoài biết trải nghiệm, gặt hái được nhiều kiến thức mới hơn dân mình qua mỗi chuyến đi (tất nhiên để được vậy đôi khi cũng phải chịu vất vả hơn).  
Tuy nhiên, mề đay nào cũng có mặt trái. Chuyến đi của chúng tôi cũng gặp phải một số trục trặc mà nhờ trời cuối cùng cũng kết thúc tốt đẹp. Cụ thể:
     - Vụ ông xã quên chứng minh thư, cháu Mai Anh mang chứng minh thư đã quá hạn từ lâu (may mà cô soát vé cho qua). Từ đây cần rút kinh nghiệm trước mỗi chuyến đi xa phải kiểm tra giấy tờ tùy thân và cả thời hạn của nó nữa. 
    - Will vẫn chưa được thử bún chả cá, phở ngon của Hà nội. 
    - Trong ngày cuối cùng ở Đà nẵng, Mai Anh bị sốt nhẹ, Will bụng dạ bị ọc ạch vì chén món cá chìa vôi nướng cuốn lá cải+bánh đa...chấm mắm khá nhiều mà chàng khen ngon. Cả hai đều phải uống thuốc mới qua. Kinh nghiệm là phải chọn kỹ càng các quán ăn và không nên thử các món mắm chưa quen. Áo quần phải đa dạng để thích nghi với sự thay đổi của thời tiết. 
    - Chưa tắm biển được ở Đà nẵng do biển động. Khi đi dạo biển có thể tắm được thì không mang quần áo bơi theo. 
Kinh nghiệm là hễ cứ đi ra hướng biển thì nên mang theo quần áo tắm để có thể xuống biển nếu hứng lên.
     - Will còn muốn đi dọc theo bãi biển để khám phá các resorts của Đà Nẵng nhưng không có đủ thời gian (mặc dù đã đi ô tô qua) nhưng trời tối và sắp mưa nên thôi.   
     - Khi đến sân bay, do phải bỏ bớt đồ gửi chậm, các cháu thay túi gửi nên con dao đa năng của anh Lương cho Will (đáng ra gửi chậm) lại bị tịch thu vì phải chuyển qua lại giữa hàng xách tay và gửi chậm. 
     - Cả tôi và ông xã đều mất mũ nón (chẳng nhớ nổi mất lúc nào) – chuyện nhỏ. 
     - Bản thân các cháu chuyến về Việt nam mua vé 2 chiều đều bị đắt vì mua sát ngày (1.700 USD/vé trong khi năm 2012 tôi mua chỉ mất 1.200 USD/vé). 
     - Với khách sạn chỉ nên tham khảo thông tin còn không nên đặt tour hay xe qua khách sạn vì đều bị đắt hơn. Tại Huế nếu có kinh nghiệm chúng tôi đã có thể tiết kiệm thêm khoản tiền nếu như không mua vé nghe ca hát trên sông Hương, không đặt ô tô đi Bạch Mã qua khách sạn mà đến nơi khảo giá mới đặt vẫn còn kịp. Hãng xe bao giờ cũng lấy đắt hơn để còn lại quả cho Khách sạn. Khi thuê ô tô, cần làm việc rõ ràng với chủ trọn gói không bao thêm cho lái xe (lái xe thường tìm cách để vòi thêm). 
     Trong chuyến đi Bạch Mã, khi chúng tôi mời vợ chồng người Đức đi cùng, lái xe đã đòi phải chi thêm cho họ 200.000 đồng. Sợ người Đức có ấn tượng xấu với du lịch Việt nam, ông xã đã chi hộ khoản trên mà không cho đôi vợ chồng kia biết. 
Ông xã bảo thôi để cho bác tài thoải mái lái xe an toàn vì đường đi quả là rất quanh co, nguy hiểm. 
     - Trong lúc ăn trưa nhà hàng Không gian Việt (Ngôi nhà hình nón),
Will phát hiện nhà hàng có 2 Menu: tiếng Việt dành cho người Việt và tiếng Anh dành cho người nước ngoài với 2 mức giá khác nhau cho cùng 1 món.
     Ở chợ Đông Ba, cháu Mai Anh phải nhờ mẹ mặc cả hộ vì cứ thấy người nước ngoài là họ nói thách rất nhiều.
Will không thich cách mua hàng đôi co, ồn ào ở Việt nam nên mua gì cũng tách khỏi chúng tôi.  
Lời cuối cùng vợ chồng Phương&Lương xin được cảm ơn đến các thành viên trong Chi họ đã đóng góp ý kiến, đến dự và tham gia văn nghệ... cho buổi tổ chức gặp mặt của vợ chồng cháu Mai Anh không cầu kỳ nhưng vui vẻ và thân mật ! Xin được cảm ơn tình cảm mà mọi người dành cho chúng tôi và hai cháu vừa qua ! Mọi sơ suất xin được lượng thứ vì vợ chồng tôi một mặt không có kinh nghiệm, một mặt do vụng về bẩm sinh !


24 tháng Chạp

Trưa 24 tháng Chạp năm Ất Mùi
Tưởng nhớ người Tân Mùi ra đi
Gia đình, nội ngoại đều đông đủ
Kỷ niệm 3 năm Ông đi xa

Người tử tế không lo riêng mình
Vì dân, vì nước, vì tương lai
Mười bốn tuổi đi theo Cách mạng
Liên lạc viên, thương binh 1947

Không tham lam, lợi dụng, bon chen
Hiếu nghĩa, chân tình với dòng họ
Chăm sóc 3 trai đến trưởng thành
Thương yêu 5 cháu còn nhỏ dại

Ông vui vì con cháu chăm ngoan
Anh em, họ hàng luôn đùm bọc
Nhớ Ông xin nhớ lời Ông nhắc
Bao dung, đoàn kết, chịu sửa mình./.

Kim Anh

Hồi Tưởng Ngày Xuân


Ai cũng biết rằng mùa Xuân là một trong bốn mùa của đất trời, và là mùa đẹp nhất trong năm. Tiết Xuân ấm áp trở thành “gạch nối điều hòa” giữa cái lạnh lẽo của mùa Đông và cái nóng bức của mùa Hạ. Vì thế, mùa Xuân thật tuyệt vời!
Với người Á Đông, Xuân về là Tết đến. Tết Nguyên Đán là tiết đầu năm, là dịp lễ hội cổ truyền, liên quan nhiều phong tục đầy chất văn hóa, đặc biệt là đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam. Trong những thứ “quốc bảo” đó, có thứ còn được lưu truyền tới nay – dù có thể “giảm sút” ít nhiều, nhưng có những thứ đã mai một khiến người ta vẫn luôn hoài niệm, tiếc nuối,...! 
Với lý do nào đó và với mức độ nào đó, chúng ta có thể “hoài cổ” mà ngâm nga ca khúc “Đón Xuân Này, Nhớ Xuân Xưa” của cố NS Châu Kỳ với chút gì đó lưu luyến ngày xưa: “Đón Xuân này tôi nhớ Xuân xưa... Hỏi nhau thầm: Xuân đã về chưa?... Xuân đến xuân đi, xuân về gieo thương nhớ, Xuân qua để tôi chờ...”. 
Trong nhiều thứ có thể khiến chúng ta luyến tiếc, có một thứ thứ chỉ còn trong ký ức là phong tục “xin chữ”.
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu, giấy đỏ
Bên phố đông người qua 
Đó là những câu thơ quen thuộc trong thi phẩm “Ông Đồ” của nhà thơ Vũ Đình Liên (*) được công khai hóa từ năm 1936. Mỗi dịp Tết Nguyên Đán, đọc lại bài thơ này khiến chúng ta không thể không nhớ tới “phong tục xin chữ ngày Xuân” – một nét đẹp văn hóa truyền thống của tiền nhân. 
Từ xa xưa, người Việt đã có truyền thống Thờ Chữ, Rước Chữ, Chơi Chữ hoặc Xin Chữ. Đối với những chữ của vua thì người ta gọi là Thờ Chữ và Rước Chữ – được viết trong các sắc phong, còn dân gian thì chỉ gọi là Chơi Chữ và Xin Chữ nơi các ông đồ vào những dịp Lễ, Tết. 
Ngày xưa, Ông Đồ thường lớn tuổi, có học thức, có tài, có hoa tay và có kinh nghiệm sống, thế nên cũng gọi là Ông Đồ Già hoặc Cụ Đồ, chứ không là “Chú Đồ” hoặc “Anh Đồ”. Có cái lạ là không bao giờ có “Bà Đồ”, thế nên cũng không có “Cô Đồ” hoặc “Chị Đồ”. Ông Đồ được mọi người tin tưởng lắm! 
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa, rồng bay 
Ngày xưa người ta trọng người có tài, trí thức cũng là một dạng “có tài”, vì thế những người đàn ông có học thức là “số độc đắc” để các cô gái mơ ước. Phụ nữ thì “khoái” người có tài, vì có tài thì sẽ dễ có danh vọng. Quý cô, quý bà cũng “chẳng vừa” gì đâu, có “tầm nhìn xa” nhưng cũng có gì đó dính líu tới “lòng tham”. Ca dao nói thay họ: 
Chẳng ham ruộng cả, ao liền
Chỉ ham cái bút, cái nghiên anh đồ

Ở đây, ca dao dùng chữ “anh đồ” cho hợp lý, vì tình yêu thì trẻ trung. “Ruộng cả, ao liền” là cách nói để diễn tả sự giàu sang thời xưa. Phụ nữ dù vốn dĩ mê tiền ham bạc, ưa của cải, thích vật chất, nhưng họ vẫn “mê” cái bút, cái nghiên của “anh đồ”. Cũng là điều hợp lý thôi: “Gái tham tài , trai tham sắc”. 
Thời gian làm “phai nhạt” mọi thứ, làm “bay” mọi vật. Rồi đến cả Ông Đồ cũng chẳng còn thấy mô! Tại soa? Cung và cầu có liên quan lẫn nhau. 
Nhưng mỗi năm, mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu
Con người dễ “no người, chán nết”, mới đầu thì hớn hở, nịnh hót, tâng bốc, khen tặng đủ thứ. Đi tàu bay giấy thì mau rớt lắm, chuyện tất nhiên mà! Đường dần vắng bóng người, Ông Đồ đành “thất nghiệp”, lâu lâu nguệch ngoạc vài chữ cho khỏi “lụt nghề” vậy thôi. Mà người buồn thì cảnh có vui đâu chứ? Thi thoảng có vài chiếc là vàng còn ngủ vùi giấc Đông, giờ mới giật mình thức giấc và... rụng xuống! 
Ông đồ vẫn ngồi đấy
Qua đường không ai hay
Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài trời mưa bụi bay 
Không phải là mùa mưa nên mưa lúc này rất nhẹ, hạt nước nhỏ như hạt bụi, gọi là mưa bụi, vì là mùa Xuân nên được người ta gọi là mưa Xuân. 
Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ? 
Xuân vẫn về, Tết vẫn đến, hoa vẫn nở, nhạc vẫn ngân vang, đất trời vẫn giao thừa,... chỉ thiếu mỗi bóng dáng Ông Đồ. Thi sĩ Vũ Đình Liên nhìn càn khôn và thầm hỏi: “Những người muôn năm cũ, hồn ở đâu bây giờ?”. Ôi chao, giữa mùa Xuân mà sao lại có tâm trạng buồn vậy nhỉ?

Trần Thiên Thu

Phần 2: Thực hiện lịch trình và trải nghiệm (tiếp)

(BÀI CỦA HỒNG PHƯƠNG-ẢNH CỦA MINH LƯƠNG)
      8 giờ tối chúng tôi đến Huế - ở một khách sạn trên phố ẩm thực Khi ở trên tàu, một phần vì cơm tàu không ngon, phần vì muốn dành bụng cho ẩm thực Huế nên ăn tối các loại bánh của Huế. Cả ở Huế và Đà nẵng không lên lịch cứng (trừ ở Bạch Mã phải thuê xe trước). Đến khách sạn Thanh Lịch, khi được yêu cầu xuất trình giấy tờ, ông xã mới phát hiện ra quên chứng minh thư và các giấy tờ có ảnh khác. 
Thế là sáng ngày hôm sau, theo chí dẫn của hàng hàng không, chụp ảnh chứng minh thư ông xã tại một kiốt ở đường Lê lợi (chỉ chờ mất 5 phút lấy ngay), về khách sạn đánh máy Giấy xác nhận mất chứng minh thư rồi gửi chuyến phát nhanh cho cảnh sát khu vực ở Hà Nội để họ ký đóng dấu gửi ngược lại (theo địa chỉ khách sạn ở Đà Nẵng). 


Suốt mấy ngày chờ đợi, ông xã như ngồi trên lửa vì chỉ đến sáng ngày cuối cùng ở Đà Nẵng mới nhận lại được giấy tờ từ Hà Nội gửi vào. Trong khi chúng tôi lo làm giấy tờ thì các cháu tản bộ phố phường Huế (cầu Tràng Tiền, chợ Đông Ba, trường Quốc học Huế, xung quanh Đại nội...). Đi đến đâu Will cũng thich đi bộ và lại đi nhiều (8 - 10 km/ ngày). Ngày hôm sau theo tour city Huế từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều - đi được nhiều nơi (Đại nội, nhà vườn An Viên, chùa Thiên Mụ, lăng các vị vua Tự  Đức, Khải Định, Minh Mạng) nhưng mỗi nơi đều ít thời gian - đặc biệt là Đại nội không thể xem hết được.
       Tối về đi du thuyền nghe hát trên sông Hương - tôi đã nghe lần thứ ba nên cũng không có thêm ấn tượng gì đặc biệt.

 Khách sạn Thanh lịch để lại ấn tượng tốt với chúng tôi về thái độ nhân viên, sạch sẽ, nội thất xịn, vị trí thuận lợi, gần các quán ăn...Ở đây, các cháu tìm hiểu và đến được các quán ngon như quán bánh khoái, nem lụi (110 Đinh Tiên Hoàng), 
 ăn cơm hến ở chợ Đông ba (bình thường),  
ăn chè hẻm - quán chè lâu đời mấy chục năm (cũng được)...
và thưởng thức món ăn chay ở quán ăn chay (số 3 Lê Duẩn).
Điều đáng tiếc nhất là chưa được ăn quán cơm hến ngon. Khi ra Hà nội mới biết Huế còn nổi tiếng với món cơm âm phủ mà mình còn chưa biết.  Một khác biệt mà cháu Mai Anh nhận thấy là Huế hiện nay không còn mưa nhiều nữa và đông vui, nhộn nhịp, hiện đại hơn chứ không hẳn yên bình hoang sơ như trước.
    Từ Huế chúng tôi thuê xe 7 chỗ đi thẳng đến vườn quốc gia Bạch Mã và dạo trong đó trọn 1 ngày 10/1. 
Tại chân núi Bạch mã, chúng tôi gặp đôi vợ chồng người Đức đi du lịch bụi (họ thuê xe máy đi từ Tp. HCM ra), mời họ cùng theo xe lên đỉnh núi (16 km, độ cao 1.450 mét). Ông xã có điều kiện ôn lại tiếng Đức với 2 vợ chồng này.

Buổi sáng, Will đi xem chim theo hướng dẫn viên, còn chúng tôi đi xem Ngũ hồ và thác Đỗ quyên. 
Đường đi rất khó, nhiều chỗ phải bám vào dây cáp đóng bên vách núi. Nếu vào mùa mưa, mùa nước  thì còn nguy hiểm nữa. Tuy nhiên, được sự động viên giúp đỡ của vợ chồng người Đức, tất cả chúng tôi đều vượt qua cả 5 hồ đến được thác Đỗ Quyên.

 Cảnh rừng rất đẹp. 5 hồ thực chất là 5 đoạn suối phình to ra. Suối này là đầu nguồn của thác Đỗ quyên. Tiếc rằng chúng tôi chỉ ở phía trên thác nên không thể chiêm ngưỡng được toàn bộ vẻ đẹp của thác. Thác cao 300 mét. Muốn xem thác từ dưới lên thì phải đi xuống 685 bậc thang rồi sau đó lại phải quay lên (vì không có đường phía dưới) mà lần được đến thác thì ai cũng mệt và đói quá rồi. Buổi trưa ăn cơm gà chung với vợ chồng người Đức tại nhà hàng sát biệt thự Đỗ quyên. 
Đây là biệt thự mà có thời bà Trần Lệ Xuân là chủ sở hữu, hiện nay được làm khách sạn cho thuê với giá không quá đắt.
Chiều lại cùng vợ chồng người Đức leo lên Hải Vọng Đài - nơi cao nhất của rừng Bạch mã - ngắm nhìn được toàn bộ khu rừng và đọc được lịch sử hình thành khu nghỉ dưỡng Bạch mã do người Pháp phát hiện và xây dựng. Vợ chồng người Đức còn thăm thêm sân bay trực thăng do Mỹ xây còn chúng tôi không hứng thú nên về xe chờ. Vợ chồng con gái thì vẫn tiếp tục đi ngắm tìm các lại chim mới - 1 sở thích của Will. 4 giờ chiều xuất phát về Đà nẵng, Trên đường tôi hỏi Will đã biết bao nhiêu loại chim, đến Việt nam biết thêm bao nhiêu loại thì được trả lời đã biết khoảng trên 1.000 loại chuyến đến Việt nam biết thêm 40 loại - thế cũng tốt rồi. Qua Lăng Cô, ghé ra bãi biển ngắm, chụp ảnh rồi đi thẳng đến Đà nẵng mà không ghé ăn hải sản vì một phần lái xe sốt ruột muốn quay lại sớm, một phần vì hôm trước mất điện nên cá tôm bảo quản không được tưoi nữa (chủ quán là chỗ thân tình với lái xe nên bảo vậy). 
       Khách sạn Hoàng Linh nằm bên bờ sông Hàn (phố Bạch Đằng), giữa cầu Hàn và cầu Rồng, gần chợ Hàn. Chúng tôi đặt khách sạn từ Hà Nội qua tư vấn của Mytour với giá 450.000/ phòng/ ngày. Tuy nhiên, người nước ngoài lại bị phụ thu 100.000 đồng/ngày. Phòng ốc khá rộng (23 mét vuông) với giường rộng 2 mét. Mặt tiền của phòng nhìn ra sông Hàn, được gắn hoàn toàn bằng kính cho phép từ trong phòng có thể quan sát toàn bộ 2 cầu sông Hàn và cầu Rồng. Khách sạn có sẵn các thông tin về các quán ăn uống ngon, các shop mua sắm... Tối đầu tiên đi dạo dọc bờ sông Hàn, nhìn rồng phun lửa, phun sương. Sáng hôm sau, ăn sáng món bún  cá tại 63 Lê Hồng Phong, ăn trưa mỳ Quảng tại thuê taxi tự đi thăm bảo tàng Chăm, chùa Linh Ứng, 

chợ Hàn, nhà thờ, đi bộ dọc bãi biển Phạm Văn Đồng, ăn tối hải sản tại quán Bé Mặn B sát bãi biển Mỹ Khê. Cho Will thhưởng thưc món cá chìa vôi nướng cuốn với lá cải, bánh đa...sò huyết nướng cháo ngao..Ăn xong thấy con rể khen ngon !  


Ngày tiếp theo, chúng tôi thuê xe 4 chỗ đi Mỹ sơn, Hội an, ăn trưa tại nhà hàng Không gian Việt - nơi triển lãm các đồ gỗ cổ thuần Việt ở Quảng nam với tất cả mái nhà, đèn chùm đều trang trí bằng hình nón. 

Mỹ sơn đã thay đổi nhiều, tiện nghi hơn, dịch vụ chuyên nghiệp hơn nhưng tính nguyên bản cũng kém hơn, rừng giảm do mở đường. 

Phố phường Hội an với các hàng quán cũng mở rộng rất nhiều, buổi tối đèn lồng rực rỡ đủ màu sắc, mật độ người đi lại rất đông. 

Giá vé thăm quan tăng nhiều so với trước mà dịch vụ lại kém hơn thể hiện với mỗi lần mua chỉ được thăm 3 nơi (ngoài những nơi không mất phí). Buổi tối ở Hội an đúng ra có ca nhạc nhảy múa đường phố nhưng do mưa nên đã không diễn ra. Tại đây Mai Anh bị sốt nhẹ nên chúng tôi phải. Quay lại Đà nẵng, buổi sáng cuối cùng chúng tôi kịp ghé qua Đại học Đông Á - nơi tôi đã làm việc trong thời gian 1 năm từ tháng 10/ 2012 - hết tháng 10/ 2013. Quang cảng, văn phòng khoa, con 
người vẫn nhử cũ. Bàn làm việc của tôi vẫn nguyên chỗ cũ. Chức vụ cũ chưa ai thay chính thức. 
Buổi trưa ăn bánh tráng thịt heo tại nhà hàng Trần (số 4 Lê Duẩn). Will thích món này  
Ra sân bay Đà nẵng sớm nhưng phải sắp xếp lại đồ đạc theo yêu cầu của quầy vé (đều là gửi chậm nhưng vẫn phải tuân theo mỗi kiện không quá 10 kg), 
Ông xã vẫn bị làm khó với giấy xác nhận (sau phải thú nhận rằng mình là công an nghỉ hưu mới được cho qua). Nhận 4 vé ngồi liền nhau, Will xin ngồi bên cửa sổ để có thể ngắm nhìn bên ngoài.
Về đến Hà nội, nhìn lại toàn bộ hành trình trải qua, chúng tôi và Will đều nhất trí là đã thành công - mọi người đều khỏe mạnh, đi thăm thú được nhiều nơi, trải nghiệm được nhiều điều lý thú, thời tiết thuận lợi, ấm áp, không mưa (trừ đêm ở Hội an). Will đã được gặp gỡ với nhiều tầng lớp dân cư, trải nghiệm cuộc sống cả ở thành thị, cả ở nông thôn, rừng rú, đi lại bằng đủ phương tiện (xe máy, ô tô, tàu hỏa, máy bay, chèo thuyền), nếm được các món ăn ngon của các vùng miền khác nhau. 
     Buổi chiều cuối cùng tại Hà nội, Will ngỏ ý muốn có một áo phông có hình cờ đỏ sao vàng. Tôi vặn lại sao không mua ở Hội an thì Mai Anh giải thích là hình cờ đỏ nhỏ thôi chứ không to choán hết cả áo. Thế là tôi phóng xe ra chợ gần nhà. May sao, mua được bộ áo phông quần soóc duy nhất có thêu cờ đỏ sao vàng (kích cỡ 4 x 6 cm) cả ở áo, cả ở quần, Will mặc vừa vặn.
      Lần tiễn 2 con về Mỹ chúng tôi được bạn Mai Anh giúp liên hệ với taxi Grab nên giá mềm (220.000 đồng 1 lượt lên). Đến nơi còn sớm, check in rất nhanh, để các cháu có thêm thời gian nghỉ ngơi, chúng tôi chỉ kịp nói thay lời chia tay:
      “Cám ơn các con đã dành thời gian về Việt nam thăm bố mẹ, họ hàng và gửi quà. Hy vọng các con sẽ quay lại Việt nam sau vài năm nữa cùng với những đứa trẻ”.
      Will đáp lại: “Thank you for everything”- Cảm ơn bố mẹ vì mọi việc đã làm cho chúng con !


Già sao cho sướng

 Già thì khổ, ai cũng biết. Sanh bệnh lão tử ! Nhưng già vẫn có thể sướng. Muốn sống lâu thì phải già chớ sao ! Già có cái đẹp của già. Trái chín cây bao giờ cũng ngon hơn trái giú ép. 
Cái sướng đầu tiên của già là biết mình… già, thấy mình già, như trái chín cây thấy mình đang chín trên cây. Nhiều người chối từ già, chối từ cái sự thật đó và tìm cách giấu cái già đi, như trái chín cây ửng đỏ, mềm mại, thơm tho mà ráng căng cứng, xanh lè thì coi hổng được.

Mỗi ngày nhìn vào gương, người già có thể phát hiện những vẻ đẹp bất ngờ như những nếp nhăn mới xòe trên khóe mắt, bên vành môi, những món tóc lén lút bạc chỗ này chỗ nọ, cứng đơ, xơ xác… mà không khỏi tức cười ! Quan sát nhìn ngắm mình như vậy, ta mới hiểu hai chữ“xồng xộc” của Hồ Xuân Hương :

Chơi xuân kẻo hết xuân đi.
Cái già xồng xộc nó thì theo sau !

Có lẽ nữ sĩ lúc đó mới vào lứa tuổi 40 ! Thời ta bây giờ, 40 tuổi lại là tuổi đẹp nhất. Phải đợi đến 80 mới gọi là hơi già. Trong tương lai, khi người ta sống đến 160 tuổi thì 80 lại là tuổi đẹp nhất ! 

Tuy vậy, thực tế, già thì khó mà sướng. Con người ta có cái khuynh hướng dễ thấy khổ hơn. Khổ dễ nhận ra còn sướng thì khó biết ! Một người luôn thấy mình… sướng thì không khéo người ta nghi ngờ hắn có vấn đề… tâm thần ! Nói chung, người già có ba nỗi khổ thường gặp nhất, nếu giải quyết được sẽ giúp họ sống “trăm năm hạnh phúc” :

* Một là thiếu bạn !

Nhìn qua nhìn lại, bạn cũ rơi rụng dần… Thiếu bạn, dễ hụt hẫng, cô đơn và dĩ nhiên… cô độc. Từ đó dễ thấy mình bị bỏ rơi, thấy không ai hiểu mình ! Quay quắt, căng thẳng, tủi thân. Lúc nào cũng đang như :

Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
Ta nằm dài nghe ngày tháng dần qua… !
(Thế Lữ)

Người già chỉ sảng khoái khi được rôm rả với ai đó, nhất là những ai “cùng một lứa bên trời lận đận”… Gặp đựơc bạn tâm giao thì quả là một liều thuốc bổ mà không bác sĩ nào có thể biên toa cho họ mua được !

Để giải quyết chuyện này, ở một số nước tiên tiến, người ta mở các phòng tư vấn, giới thiệu cho những người già cùng sở thích, cùng tánh khí, có dịp làm quen với nhau. Người già tự giới thiệu mình và nêu “tiêu chuẩn” người bạn mình muốn làm quen. Nhà tư vấn sẽ “matching”để tìm ra kết quả và làm… môi giới… Dĩ nhiên môi giới cho họ kết bạn. Còn sau này họ thấy tâm đầu ý hợp tiến tới hôn nhân (nếu còn độc thân) thì họ ráng chịu ! Đó là chuyện riêng của họ. Ngày trước, Uy Viễn Tướng Công mà còn phải than :

Tao ở nhà tao tao nhớ mi
Nhớ mi nên phải bước chân đi
Không đi mi bảo rằng không đến
Đến thì mi hỏi đến làm chi
Làm chi tao có làm chi đựơc
Làm được tao làm đã lắm khi…
 (Nguyễn Công Trứ)

Rồi họ dạy người già học vi tính để có thể “chat”, “meo” với nhau chia sẻ tâm tình, giải tỏa stress…

Thỉnh thoảng tổ chức cho các cụ họp mặt đâu đó để được trực tiếp gặp gỡ, trao đổi, dòm ngó, khen ngợi hoặc… chê bai lẫn nhau. Khen ngợi chê bai gì cũng đều có lợi cho sức khỏe ! Có dịp tương tác, có dịp cãi nhau là sướng rồi. Các tế bào não sẽ đựơc kích thích, được hoạt hóa, sẽ tiết ra nhiều kích thích tố. Tuyến thượng thận sẽ hăng lên, làm việc năng nổ, tạo ra cortisol và epinephrine làm cho máu huyết lưu thông, hơi thở trở nên sảng khoái, rồi tuyến sinh dục tạo ra DHEA (dehydroepiandosterone), một kích thích tố làm cho người ta trẻ lại, trẻ không ngờ !…

Dĩ nhiên phải chọn một nơi có không khí trong lành. Hoa cỏ thiên nhiên. Thức ăn theo yêu cầu. Gợi nhớ những kỷ niệm xưa… Rồi dạy các cụ vẽ tranh, làm thơ, nắn tượng… Tổ chức triển lãm cho các cụ. Rồi trình diễn văn nghệ cây nhà lá vườn. Các cụ dư sức viết kịch bản và đạo diễn. Coi văn nghệ không sướng bằng làm… văn nghệ !

* Cái thiếu thứ hai là thiếu… ăn !

Thực vậy. Ăn không phải là tọng là nuốt là xực là ngấu nghiến… cho nhiều thức ăn ! Ăn không phải là nhồi nhét cho đầy bao tử ! Trong cuộc sống hằng ngày có nhiều thứ nuốt không trôi lắm ! Chẳng hạn ăn trong nỗi sợ hãi, lo âu, bực tức; ăn trong nỗi chờ đợi, giận hờn thì nuốt sao trôi  Nuốt là một phản xạ đặc biệt của thực quản dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. Một người trồng chuối ngược vẫn có thể nuốt được dễ dàng ! Nhưng khi buồn lo thì phản xạ nuốt bị cắt đứt ! 

Nhưng các cụ thiếu ăn, thiếu năng lựơng phần lớn là do sợ bệnh, kiêng khem quá đáng. Bác sĩ lại hay hù, làm cho họ sợ thêm ! Nói chung, chuyện ăn uống nên nghe theo mệnh lệnh của… bao tử :

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên
Cơ tắc xan hề khốn tắc miên…
(Ở đời vui đạo hãy tùy duyên
Đói đến thì ăn mệt ngủ liền… )
(Trần Nhân Tông)

“Listen to your body”. Hãy lắng nghe sự mách bảo của cơ thể mình ! Cơ thể nói… thèm ăn cái gì thì nó đang cần cái đó, thiếu cái đó ! Nhưng nhớ ăn là chuyện của văn hóa ! Chuyện của ngàn năm, đâu phải một ngày một buổi. Món ăn gắn với kỷ niệm, gắn với thói quen, gắn với mùi vị từ thuở còn thơ ! Người già có thể thích những món ăn… kỳ cục, không sao. Đừng ép ! Miễn đủ bốn nhóm: bột, đạm, dầu, rau… Mắm nêm, mắm ruốc, mắm sặc, mắm bồ hóc, tương chao… đều tốt cả. Miễn đừng quá mặn, quá ngọt… là được. Cách ăn cũng vậy. Hãy để các cụ tự do tự tại đến mức có thể đựơc. Đừng ép ăn, đừng đút ăn, đừng làm “hư” các cụ ! 

Cũng cần có sự hào hứng, sảng khoái, vui vẻ trong bữa ăn. Con cháu hiếu thảo phải biết… giành ăn với các cụ. Men tiêu hoá được tiết ra từ tâm hồn chớ không chỉ từ bao tử.

* Cái thiếu thứ ba là thiếu vận động ! 

Già thì hai chân trở nên nặng nề, như mọc dài ra, biểu không chịu nghe lời ta nữa ! Các khớp cứng lại, sưng lên, xương thì mỏng, giòn, dễ vỡ, dễ gãy… ! Ấy cũng bởi cả một thời trai trẻ đã“Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt… ” ! - (TCS). 

Bác sĩ thường khuyên vận động mà không hướng dẫn kỹ dễ làm các cụ ráng quá sức chịu đựng, lâm bệnh thêm. Phải làm sao cho nhẹ nhàng mà hiệu quả, phù hợp với tuổi tác, với sức khỏe. Phải từ từ và đều đều. Ngày xưa người ta săn bắn, hái lượm, đánh cá, làm ruộng, làm rẫy… lao động suốt ngày. Bây giờ chỉ ngồi quanh quẩn trước TV !. Có một nguyên tắc “Use it or lose it !” . Cái gì không xài thì teo! Thời đại bây giờ người ta xài cái đầu nhiều quá, nên “đầu thì to mà đít thì teo”. Thật đáng tiếc !

Không cần đi đâu xa. Có thể tập trong nhà. Nếu nhà có cầu thang thì đi cầu thang ngày mươi bận rất tốt. Đi vòng vòng trong phòng cũng được. Đừng có ráng lập “thành tích” làm gì ! Tập cho mình thôi… Từ từ và đều đều… Đến lúc nào thấy ghiền, bỏ tập một buổi … chịu hổng nổi là được ! 

Nguyên tắc chung là kết hợp hơi thở với vận động. Chậm rãi, nhịp nhàng. Lạy Phật cũng phải đúng… kỹ thuật để khỏi đau lưng, vẹo cột sống. Đúng kỹ thuật là giữ tư thế và kết hợp với hơi thở. Đó cũng chính là thiền, là yoga, dưỡng sinh… ! Vận động thể lực đúng cách thì già sẽ chậm lại. Giảm trầm cảm, buồn lo. Phấn chấn, tự tin. Dễ ăn, dễ ngủ…

Tóm lại, giải quyết đựơc “ba cái lăng nhăng” đó thì có thể già mà… sướng vậy !

BS Đỗ Hồng Ngọc

Phần 2: Thực hiện lịch trình và trải nghiệm

  (BÀI CỦA HỒNG PHƯƠNG-ẢNH CỦA MINH LƯƠNG)
Trước khi bắt đầu rời nhà sang Việt nam, Will viết trên facebook cho bạn bè thông báo "Adventure started".
Khi đến sân bay Soul (Hàn quốc) Will nhắn tin báo cho ông xã.
 Gặp tại sân bay, Will kịp nói bằng tiếng Việt "Chào bố mẹ".
13h30 ngày 20/12 về đến nhà, ăn trưa bún măng sườn, nghỉ trưa rồi đi massage dưỡng sinh (của Đài loan) từ 16 - 17h. Bản thân các cháu chưa trải nghiệm massage ở Mỹ cũng như ở Việt nam, nghe bố mẹ kể nhiều về loại massage này nên tranh thủ lúc còn mệt và thiếu ngủ trải nghiệm. Tuy nhiên, loại massage này không để lại ấn tượng đặc biệt gì cho các cháu.  
    Sáng 30/12,cả nhà ăn sáng tại hàng bún riêu gần nhà. Mai Anh rất thích và nhớ hàng bún riêu này mặc dù quán nhỏ bé bố trí ngay trên vỉa hè, bàn ghế tuềnh toàng. Will ăn hết bát có mắm tôm và hài lòng vì thấy hòa nhập được vào môi trường mới mà không bị ai chú ý quá. Sau đó là buổi gặp mặt ra mắt họ hàng, bạn bè mà mọi người đã biết. Buổi gặp không có chương trình cứng, không có MC, may mà được gia đình Tô Minh Hương hỗ trợ nhiệt tình, cậu Ngọc tư vấn và phát huy sở trường giao lưu nên đã gây được không khi vui vẻ thoải mái. 

Buổi gặp mặt vượt ngoài tưởng tượng của Will và Mai Anh về quy mô (số lượng người), về nội dung chương trình...Vì thế, các bạn đã không chuẩn bị phát biểu và những gì nói ra đều xuất phát từ cảm nghĩ tức thời lúc đấy.  Chiều 30/ 12 đi thăm nhà Trung tự, thăm mộ Ông Bà ngoại, Cụ Ngọ rồi thăm khu phố cổ Hà nội, dừng lại trước ngôi nhà 53 Lãn Ông, sau đó Will và Mai Anh tách ra đi thăm Văn miếu và gặp bạn bè.
        Sáng 31/12, Will và Mai Anh tiếp tục gặp gỡ bạn bè, chiều xem múa rối nước ở Nhà hát ca múa nhạc đương đại gần Hồ Gươm. Sau đó, bố mẹ chở xe máy đón quay lại  Hồ Tây thăm chùa Trấn Vũ, đi hết 1 vòng vườn Bách thảo, quay về nhà tiện đường đi thẳng đến Times City. Có một điều khác là nếu như trước kia Mai Anh rất thích dự giao thừa ở quanh Hồ Gươm thì nay cô ấy cố tránh những chỗ đông người. Chuyến về từ Hồ Tây đến Times City đường bị tắc, xăng khói mù mịt. Tôi thấy Will ngồi chết cứng sau lưng bố vợ lúc xe dừng vẫn ngồi yên mà không chống chân xuống. May ông xã nhà này chân dài chống 2 chân xuống đường được nếu không thì đổ xe... Đến Times City, những tưởng được thưởng thức nhạc nước thì không có. Đoàn vào tầng hầm Mega Mall xem và ăn lẩu Thái. 
Tôi có gợi ý xem thủy cung nhưng Will không thích nên thôi.  Sau đó, Will ngỏ ý muốn lên tầng cao nhất xem quang cảnh xung quanh nhưng bất khả thi vì chỉ dân cư sống ở đó mới tiếp cận được thang máy. Sau này Will tâm sự với Mai Anh là muốn tìm hiểu kỹ hơn về Times City nhưng không có đủ thời gian. Khi về, tôi hỏi Will có sợ đi bằng xe máy không và nhận được câu trả lời: "Thỉnh thoảng có sợ". Ông xã xem trên facebook của Will thì thấy cậu chia sẻ giao thông Hà nội thật  là điên loạn (Crazy) nhưng ngày hôm sau thì nhận xét ấy bị dỡ xuống. 
     Trong 2 ngày 1, 2/ 1/ 2016, các cháu tự đi tour Halong Bay, khi về có vẻ phấn khích và hài lòng mặc dù lúc xuất phát bị trễ 1 giờ do xe vòng vèo đón khách. 
     Sáng ngày 3/1, cả 4 người gia đình chúng tôi bắt đầu chuyến du lịch dài ngày vào miền trung trên chiếc xe  7 chỗ đi thuê. Sáng thăm Tràng An. Bái Đính, chiều về Cúc Phương. Tại Cúc Phương, đoàn tách ra làm 2: Will và Mai Anh đi xem chim (có người đưa đi theo đường riêng), 
còn tôi và ông xã lần theo con đường dẫn đến cây chò chỉ 1.000 năm tuổi. Tiếc rằng cây chò này phần giữa thân cây bị mục trong không hoành tráng nữa ! 
Trước khi rời Cúc Phương về Nghĩa đàn, cả đoàn xem trung tâm bảo tồn rùa và vượn của rừng Cúc Phương. Mặc dù nuôi để bảo tồn nhưng các cháu không thích nhìn các con vật bị nuôi nhốt trong chuồng.  
Rời Cúc Phương vợ chồng tôi chiêu đãi vợ chồng Mai Anh món đặc sản dê Ninh Bình
     Xuất phát từ Cúc Phương lúc 9 giờ sáng ngày 5/1, xe chúng tôi ven theo đường Trường Sơn về đến Nghĩa Đàn lúc 3 giờ 30 chiều. Tiện đường xe ghé qua vườn hoa hướng dương gần công ty bò sữa TH true để chụp ảnh. Chỉ còn lác đác hoa tươi, phần lớn đã héo nên chỉ chụp cận cảnh với bông hoa còn tươi. Việc làm đầu tiên ở quê là lên đồi thăm mộ ông bà nội của Mai Anh. Will đã học được cách thắp hương và chắp tay trước mộ. 

Thời gian ở quê đầy ắp những cuộc gặp gỡ: trước tiên là liên hoan gặp mặt với khoảng 40 - 50 người tham dự được ông xã chỉ đạo trước và đặt các món ăn trước từ Hà Nội nên các cháu bên nhà anh Hiền tổ chức rất tốt. Món ăn chính là 1 chú dê núi mà sau này Will tâm sự là món ăn ngon nhất trong thời gian ở Việt nam (chắc vì thịt tươi). Will cũng đã học được cách đi từng mâm chúc rượu (lưu được ảnh với từng mâm). Sau đó là đến nhà các cháu, nhà thông gia, nhà hàng xóm, họ hàng và chắc là thích nhất được thăm trang trại của người họ hàng với cánh đồng ngô, vườn ổi... trải dài. 
Ở đây, Will cũng được chứng kiến các anh chị Mai Anh gieo mạ, làm bạt phủ mạ chống rét từ đầu đến cuối, ăn thử trầu cau....Một điều duy nhất các cháu không thích ở quê là giờ đây ở quê cũng ồn ào quá, xe cộ qua lại suốt đêm nên khó ngủ.
      Sáng sớm ngày 7/1, chúng tôi bắt xe buýt 26 chỗ đi ngang qua nhà để đến ga Vinh. Tại đây thưởng thức món cháo lươn Vinh - một món có nhiều ớt cay rất hợp với khấu vị của Will. Chúng tôi gọi thêm bánh mỳ - một thứ mà Will thấy ngon hơn so với bên Mỹ. Phải chờ ở ga khoảng 2 - 3 giờ, trước khi lên tàu còn kịp gặp người em họ của Mai Anh (cháu gái của ông Cậu của mẹ ông xã) - sống ở Vinh - đến tiễn. Cuộc gặp gỡ rất vui vẻ vì 2 người tuổi gần nhau, lần đầu biết nhau. 
Mặc dù tàu hỏa có giường nằm nhưng vì muốn ngắm cảnh nên Will dành phần lớn thời gian đi dọc hết đoàn tàu và đứng ở hành lang ngắm cảnh.
(Còn Tiếp: Phần Thăm quan Huế- Đà Nẵng)