Tai biến mach máu não ( apoplexy) là bệnh thường gặp ở người già. Thời gian phát bệnh thường năm là vào mùa đông giá lạnh, nhưng trong mùa hè nóng nực trường hợp phát bệnh cũng không phải là hiếm.
Theo thống kê vào mùa viêm nhiệt, tỉ lệ tử vong do tai biến mạch máu não vì
thiếu máu có chiều hướng tăng nhanh.
Mùa
hè nhiệt độ không khí tương đối cao, việc điều tiết thân nhiệt chủ yếu dựa vào
quá trình bốc hơi của mồ hôi. Để
giữ
cho thân nhiệt luôn không đổi, cơ thể người mỗi ngày phải đổ
lượng mồ hôi là 5.000ml trở lên. Ở người cao tuổi chức năng tim đã suy giảm,
phải tiết ra một lượng mồ hôi lớn như vậy quả thực là hết sức miễn cưỡng. Sự
tuần hoàn máu “vượt ngưỡng” này không những làm huyết áp tăng, tăng độ rủi ro
tai biến
mạch máu não
do thiếu máu, mà còn có thể dẫn tới lượng máu thiếu hụt hoặc máu đậm đặc (độ
nhớt máu tăng) do thuỷ phân bổ sung không kịp.
V
ì vậy trong mùa hè
người cao niên nên lưu tâm phòng ngừa xẩy ra tai biến
mạch máu não
do lưu lượng máu não bị giảm thiểu :
1.Kh
ông
điều hòa nhiệt độ trong phòng quá thấp để
tránh
chênh
lệch nhiệt độ trong và ngoài phòng quá lớn. L
ý
do l
à v
ì
khi ng
ười
cao niên
vào ra phòng, đột ngột gặp lạnh, đột ngột gặp nóng, mạch máu não rất dễ bị co
thắt.
2.Không sử dụng máy điều hóa nhiệt độ quá dài, luồng khí máy điều hòa hoặc máy
quạt điện thổi phả trực tiếp vào đầu, phần hộp sọ bị lạnh, các mạch máu não co
ngót, khiến lưu lượng máu não giảm thiểu.
3.Khi tắm trong mùa hè,
đửng
để
nhiệt độ buồng tắm hoặc nhiệt độ nước tắm quá cao, dễ làm cho hệ thống mạch máu
dưới da người già dãn nở nhiều, khiến lưu lượng máu lên não giảm đột ngột.
4.
Đừng quá ham mê đánh cờ, chơi bài... khiến tốc độ dòng máu có khuynh hướng chậm
lại dẫn tới lượng máu cung cấp cho não không đủ.
5.Sau bữa cơm đừng lên giường đi ngủ luôn vì lượng máu toàn thân sẽ đổ dồn về hệ
tiêu hóa làm giảm lượng máu cung cấp cho não.
6.Trong mùa hè, nhiệt độ ngoài trời thường cao, người già nên hạn chế ra khỏi
phòng vào ban ngày, nhất là những hôm nắng gắt, trường hợp buộc phải ra ngoài
thì thời gian cũng không nên kéo dài.
7.Với người già có bệnh tim mạch thì khi dùng máy điều hòa nhiệt độ nên nhớ chỉ
khống chế nhiệt độ ở khoảng 27
độ
C và mức chênh lệch nhiệt độ trong - ngoài phòng tốt nhất là không được vượt quá
7
đ
ộ
C.
8.Cần phải chú ý thường xuyên bổ sung thuỷ ph
ân,
đề phòng đ ộ đ ặc c ủa máu
tăng đặc dẫn tới hình thành huyết khối
(thrombosis), tập thói quen “khi không khát cũng uống nước”. Sáng sớm sau khi
ngủ dậy hãy uống một cốc nước nóng ấm, mỗi ngày ngoài hấp thu lượng thuỷ phần
kèm theo các bữa cơm, còn nên uống ít ra 1.000ml nước đun sôi để nguội hoặc
nước trà loãng.
9.Nhớ uống thuốc đúng giờ và đúng liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ và định kỳ
đi kiễm
tra sức khỏe.
10.Với người có tiền sử tai bi
ến m ạch m áu n ão
thì trong mùa hè phải luôn hiểu rằng mình trong tình thế “báo động cấp I”, phải
hết sức cảnh giác đề phòng, dùng thuốc thật chính xác, hết sức tránh các nhân tố
nguy hiểm dễ gây bệnh,
đồng thời theo dõi sát mọi sự biến đổi triệu chứng bệnh tật của mình. Một khi
thấy bất thường, phải đi khám bác sĩ ngay.
Th
ật v ậy với
người từng b
ị
tai bi ến
m ạch m áu n ão
do thiếu máu n
ảo,
thì nguy cơ tái phát rất cao. Nghiên cứu cho thấy: Sau 2 năm đột qụy lần đầu thì
tỉ lệ tái phát là 15%, cao gấp 15 lần so với tỉ lệ phát bệnh ở người bình thường;
5 năm sau, thì tỉ lệ tái phát cao tới 20%-47,7%. Đồng thời với người đả b
ị
tai biến
mạch máu não
có di chứng thì sức đề kháng bị
suy
kém, rất dễ m
ắc
các biến chứng (complication), như viêm phổi, viêm nhiễm đường tiết niệu, loét
hoạt tử (bedsore)...
Tóm
lại
trong mùa hè viêm nhiệt, người cao tuổi nếu đột nhiên cảm thấy hơi đau đầu, váng
đầu, tê nửa người, ngáp vặt liên tục... chớ coi các triệu chứng này là do “thiếu
ngủ” hoặc “quá ư mệt mỏi” để “tự an ủi mình”. Những biểu hiện này rất có thể là
triệu chứng báo trước khả năng phát sinh tai biến
mạch máu não
nên phải đề cao cảnh giác
----------------------------------------------------------------------------------
10 triệu chứng tai biến
mạch máu não (đột
qụy) nên biết
Khó nhìn hoặc
nhìn mờ dần
Đột qụy có thể
gây ra nhìn mờ ở hai mắt hoặc có thể mất thị lực một mắt, nhưng biểu hiện này
không dễ được người ở bên cạnh nạn nhân nhận ra. Th ật vậy tại Anh khi
được hỏi về các triệu chứng xảy ra trong một cơn đột qụy, chỉ có 44% trong số
1.300 người biết rằng mờ mắt là triệu chứng của đột qụy.
Khó nói hoặc nhầm
lẫn
Đột qụy làm giảm
khả năng thể hiện bản thân hoặc hiểu được lời nói.
Bị yếu cánh tay
hoặc chân
Khi đang trong
cơn đột qụy thì triệu chứng phổ biến là một cánh tay hoặc một chân sẽ dần yếu đi
và bị tê liệt. Thường thì các chi bị liệt nằm ở phía đối diện của vùng não bị
đột qụy. Kiểm tra bằng cách mở rộng hai cánh tay trong vòng 10 giây; nếu một
cánh tay tr
õi xuống thì đó
chính là dấu hiệu của cơn đột qụy.
Chóng mặt hoặc
mất thăng bằng
Nếu bị chóng mặt,
buồn nôn hoặc gặp khó khăn khi đi bộ, nhiều người nghĩ rằng mình đang say nhưng
thực tế là đang trong một cơn đột qụy. Tuy nhiên, nó rất dễ nhầm lẫn và khó phân
biệt trong nhiều trường hợp.
Chứng đau
Đau không phải là
triệu chứng đột qụy điển hình. Nhưng nếu bạn thấy đau đột ngột ở cánh tay, một
chân, một bên mặt hay một bên ngực, bạn không nên chủ quan mà bỏ qua nó. Nghiên
cứu cho thấy phụ nữ có những triệu chứng đột qụy bất thường hơn nam giới, và phổ
biến nhất là chứng đau.
Nhức đầu dữ dội
Một cơn đau đầu
dữ dội và đột ngột có lẽ là triệu chứng nặng nhất và khá phổ biến ở những người
bị đột qụy. Nghiên cứu được thực hiện trên 588 người cho thấy những người đã
từng có triệu chứng đau đầu khi bị đột qụy thường là những người trẻ và có tiền
sử đau nửa đầu. Phụ nữ có khả năng có triệu chứng đau đầu khi đột qụy nhiều hơn
nam giới.
Khuôn mặt ủ rũ
Đột nhiên khuôn
mặt yếu dần và da nhợt nhạt chính là biểu hiện của một cơn đột qụy. Để xác minh
rõ ràng, nhân viên y tế thường yêu cầu bệnh nhân mỉm cười nếu khuôn mặt yếu dần,
da chùng xuống, có nghĩa người đó đang ở trong cơn đột qụy.
Thay đổi trạng
thái tinh thần và mệt mỏi
Thiếu máu cục bộ
trong não gây ra sự mệt mỏi tinh thần. Tuy nhiên, một nghiên cứu cho thấy sự
khác biệt về giới tính ở triệu chứng này. 23,2% phụ nữ thay đổi trạng thái tinh
thần và cảm thấy mệt mỏi khi bị đột qụy, trong khi đó, con số này ở đàn ông chỉ
là 15,2%.
Cảm thấy bất ổn
Thông thường cảm
giác bất ổn chỉ là một biểu hiện nhỏ. Nhưng khi đột qụy ảnh hưởng đến trung tâm
não nó có thể gây ra những bất ngờ khôn lường.
Khó thở hay tim
đập nhanh
Người bị đột qụy,
tim thường đập nhanh hoặc loạn nhịp và dấu hiệu này thường xảy ra ở nữ giới
nhiều hơn.
1 Komentar
Bài viết rất bổ ích. Đọc mà giật mình thấy mình không hiểu kĩ về căn bệnh này.
Balas