Tản mạn Nam Phi

Sau 11 ngày rong ruổi trên đất nước Nam Phi xinh đẹp, cuối cùng chúng tôi cũng đã kết thúc chuyến du lịch tới đất nước nằm ở cực nam của Châu lục đen cách xa Việt nam 12 giờ bay liên tục. Cảm nhận đầu tiên rằng đây là đất nước có hạ tầng cơ sở, đặc biệt là đường bộ rất phát triển, chẳng kém bất cứ một nước Châu Âu nào. Tuy nhiên, ở Nam Phi cũng chưa có tàu điện ngầm – chắc do đường bộ cũng đã quá đủ cho lưu lượng đi lại. Đất nước Nam Phi được thiên nhiên ưu đãi: diện tích rộng, không bao giờ có bão lụt động đất thiên tai, bờ biển dài, khí hậu cao nguyên nên sạch và ít côn trùng, do đó cũng ít có dịch bệnh (không như các nước châu phi khác). Bất lợi duy nhất ở nam Phi là lượng mưa ít, nước ngầm ít, nhiều vùng đất cằn cỗi, ít rừng. Nam Phi phải nhập khẩu nước sạch từ các nước khác. Trong một thời gian dài Nam Phi là thuộc địa của Anh quốc nên tiếng Anh là quốc ngữ chủ yếu của Nam Phi. Hầu hết các địa danh ở Nam Phi đều lấy của Anh, chẳng hạn Port Elizabet, thành phố George, Quận Brooklyn…So với các nước khác chúng tôi đã đi, Nam Phi có một vài đặc biệt sau:
- Hầu hết nhà cửa chỉ 1 – 2 tầng vì đất rộng. Đất ở Nam Phi rất rẻ nhưng giá xây dựng thì lại rất đắt do chi phí nhân công cao. Nhà của Đại sứ VN xây trên diện tích rộng 2.500 m2 mà chỉ mất có 400.000 USD.
- Sự chênh lệch giàu nghèo ở Nam Phi còn khá lớn: người da trắng ở trong các biệt thự sang trọng rộng hàng nghìn m2 trong khi đó, những người da đen nghèo ở trong các ổ chuột quây kín bằng các tấm tôn rỉ (may mà ở Nam Phi không có bão gió nên nhà không bị đổ). Tỷ lệ thất nghiệp rất cao: có đến 16 triệu người thuộc diện hưởng trợ cấp xã hội. Người da trắng (rất cao to - nguồn gốc chủ yếu từ Hà lan) chiếm chưa đến 10% dân số nhưng sở hữu trên 80% của cải của đất nước. Tuy nhiên, cũng tại Nam Phi lần đầu tiên chúng tôi bắt gặp 1 phụ nữ da trắng đi ăn xin.
- Nam Phi có nền nông nghiệp hiện đại và phát triển. Lương thực chủ yếu là lúa mì. Các cánh đồng lúa được tưới tự động bằng dàn nước quay tròn nên các cánh đồng thường có hình tròn với các rãnh của bánh xe. Cánh đồng lúa rất rộng nhưng người làm thì rất ít vì cơ giới hóa. Rơm lúa mì cũng được dùng lợp nhà như ở VN, lúc mới màu vàng óng, vài năm sau ngả mà xám. Mái nhà dày đến 10 – 20 cm tương tự như nhà ở đảo JEJU Hàn quốc nhưng do không có gió nên không cần chăng đan dây thừng để giữ mái khỏi bị tốc như ở Hàn quốc. Các đàn bò cừu đông hàng trăm con là hình ảnh hay bắt gặp trên đường đi. Do ít nước nên để có nước cho gia súc, người ta làm các quạt gió bơm nước tự động trên các cánh đồng cỏ. Súc vật thường kiếm ăn xung quanh các quạt gió đó. Nam Phi là nước xuất khẩu lớn ngũ cốc và thịt bò. Hoa quả nhiều và tươi rẻ an toàn so với Việt nam.
- Mặc dù thất nghiệp cao nhưng người dân Nam Phi rất tôn trọng thiên nhiên. Các loài vật như hạc, cò, chim yến, Bồ câu, hải âu, đà điểu, khỉ…có thể sống hoang dã tự do mà không sợ bị ai bắt ăn thịt.
- Giao thông công cộng ở Nam Phi rất kém phát triển, ít bến đỗ, ít tuyến, hầu như không có taxi. Người nghèo thường phải đi bộ xa hàng chục km để đi làm. Có lẽ đó là lý do vì sao người da đen lại giỏi điền kinh chăng ?
- Núi ở Nam Phi thường không có ngọn mà dài và phẳng trông giống như một cái bàn. Vì thế mà ở Cape Town có thắng cảnh núi bàn (table mount) cho du khách đi cáp treo đang tham gia bình bầu 1 trong 7 kỳ quan thế giới.
- Mặc dù nghe nói công nghiệp khai khoáng phát triển ở Nam Phi nhưng đoàn chúng tôi không có điều kiện thăm quan nên không biết gì mấy về công nghiệp của Nam Phi.
- Biển Nam Phi đa dạng: có những vịnh và bãi biển hiền hòa, phẳng lặng, cát trắng mịn, nước trong sạch, nhưng cũng có những nơi (gần mũi châu Phi) sóng gió gầm rú, tầng tầng lớp lớp sóng xô, nhìn là thấy sợ chẳng ai có ý định thử nhúng chân xuống biển nữa. Mũi cực nam của Nam Phi (cũng là của châu Phi) là nơi giáp ranh của Ấn độ dương và Đại tây dương. Nơi đây, dòng nước nóng của Ấn độ dương gặp dòng nước lạnh của Đại tây dương mang theo các sinh vật biển đặc thù của 2 đại dương
- Chợ ở Nam Phi chủ yếu là các siêu thị. Các chợ nhỏ lẻ chỉ có ở các vùng quê.
- Rừng Nam Phi cũng ít cây cối do lượng mưa ít. Xương rồng và lô hội là những loài cây phổ biến vì chịu được khô hạn. Ở Nam Phi rất phổ biến loài cây phượng tím mọc thành hàng dài bên các con đường trông rất đẹp mắt.
- 5 con vật biểu tượng cho Châu Phi là voi, tê giác, sư tử, trâu nước, hươu. Hạc xanh là quốc chim của Nam Phi. Còn 2 loại hoa được chọn là quốc hoa.
- Du lịch cũng là 1 ngành phát triển của Nam Phi. Hàng năm, số du khách nước ngoài vào Nam Phi khoảng 10 triệu lượt (gần gấp đôi VN). Nhiều người nước ngoài mua nhà ven biển để ở và cho thuê.
- Chủ nghĩa Apacthai (có nghĩa là riêng) phát triển mạnh nhất ở Nam Phi đã sụp đổ từ năm 1992. Nelson Mandela là vị lãnh tụ rất có uy tín ở Nam Phi. Phố có nhà của Ông có 2 người đều đoạt giải Nobel hòa bình. Bảo tàng Apacthai (rất rộng và có nhiều phim tư liệu) có 2 cửa vào riêng cho người da trắng và người da màu. Tuy nhiên, nếu vào theo cửa dành cho người da trắng thì chỉ đi được 30 mét là không còn lối đi. Muốn xem tiếp, bắt buộc anh phải vào cửa dành cho người da màu.
- Trong thời gian ở Nam Phi chúng tôi đã thăm bảo tàng nguồn gốc loài người, theo đó có giả thuyết rằng tất cả giống người đều bắt nguồn từ châu Phi rồi di cư sang các châu lục khác.
- Nam Phi có 9 tỉnh thì hiện nay 8 tỉnh do người da đen cầm quyền, chỉ còn 1 tỉnh (Cape Town) là người da trắng trúng cử. Tuy nhiên, thế hệ lãnh đạo mới không xóa bỏ những gì người da trắng đã xây dựng được (kể cả các tên phố bằng tiếng Anh…) mà chỉ làm tiếp những gì còn dang dở và vẫn bảo tồn nền nếp trật tự cũ. Đôi điều cảm nhận viết hơi lộn xộn mong được thông cảm.

Số lần đã xem bài này

Và sau đây là một số hình ảnh của chuyến đi. Đầu tiên hãy nhấn vào nút hình quyển sách bên trái phía dưới (cứ rê chuột đến đó sẽ hiện các biểu tương này) để xem chú thích của ảnh và sau đấy nhấn vào nút tam giác để xem ảnh tự động chạy cùng với chú thích cho từng ảnh !

Bài và ảnh của Hồng Phương